Vroeger was alles beter?

Op het gebied van media is er de laatste jaren een hoop veranderd. Soms klinkt het weleens: vroeger was alles beter. Geldt dit ook voor communicatie?

Als wij kijken naar de oorsprong van het verspreiden van informatie, werd er vroeger uitgegaan van de macht van de media. Grote kranten e.d. zorgden voor de verspreiding, en de bevolking las het vervolgens in de krant. De communicatie was voornamelijk éénrichtingsverkeer.

Later kwamen er meer mogelijkheden tot inspraak voor de bevolking. Mensen kregen de mogelijkheid om te reageren op artikelen door bijvoorbeeld brieven te sturen. Deze brieven/reacties werden vaak weloverwogen opgesteld door de schrijvers hiervan, en vervolgens boog de redactie van de desbetreffende krant over de ingezonden brief. Vervolgens werd een besluit genomen om deze wel of niet te plaatsen. Door deze tweevoudige overweging, zorgde ervoor dat er niet klakkeloos berichten verspreid werden in de wereld.

Bovenstaand model is de laatste jaren echter zeer verouderd. Door de komst van moderne communicatiemiddelen en dan met name sociale media, kan iedereen met een internetverbinding berichten de wereld in sturen. De snelheid waarmee dit kan heeft tot gevolg dat berichten veel minder gewogen worden voordat men deze plaatst. Daarnaast is er niet iets als een “redactie” om berichten te beoordelen. Men drukt op verzenden en het bericht staat online.

Waarom deze inleiding? Afgelopen week verscheen er een filmpje op internet van een slapende agente tijdens een flitscontrole. Op het filmpje is te zien dat de filmer vervolgens een milkshake over de auto van de agente heen gooit. In bijgevoegde link is te horen dat de filmer dit met trots heeft gedaan en nog steeds trots is op zijn daad. Belangrijk: de filmer heeft voor dit voorval een gevaarlijke inhaalmanoeuvre gemaakt, en reed hierbij 110 km/u, waar 80 km/u toegestaan.

Nu mijn vraag: zou het vroeger mogelijk zijn geweest voor de filmer, om een artikel in de krant geplaatst te krijgen waarin hij met trots verteld over een dergelijk voorval? We zullen het nooit zeker weten, maar het antwoord voor mij  is: nee.

Heeft dit te maken met de opkomst van nieuwe technieken voor het verspreiden van informatie? Nee, niet direct. Ik studeer zelf communicatie, het zou daarom gek zijn als ik hier nu zou schrijven dat ik tegen nieuwe ontwikkelingen ben op dit gebied. Wel vraag ik mij soms oprecht af: waar is de overweging gebleven bij het verspreiden van informatie? Naar mijn mening zouden mensen deze tijd goed stil moeten staan bij filmpjes, foto’s en teksten die zij op internet plaatsen. Wat zijn de gevolgen? Kwetst ik bepaalde mensen of groepen met mijn uitlatingen? Breng ik mijzelf in gevaar met bepaalde uitlatingen?

Terug naar het filmpje. Ik vraag mij hardop af of de gevolgen van dit filmpje wel opwegen tegen wat de agent volgens de filmer “fout” heeft gedaan. Waarschijnlijk heeft de filmer deze overweging zelf niet gemaakt. Ook de gevolgen voor de filmer zelf zijn waarschijnlijk groter dan verwacht. Het internet is niet waar je een dergelijk filmpje aan je vrienden in de kroeg laat zien, het internet is een plek waar je een dergelijk filmpje aan iedereen laat zien.

Mijn boodschap: denk dus goed na voordat je iets plaatst op het internet. Kijk nog eens kritisch naar je filmpje, foto of tekst. Vraag je af; Zou een (moderne) nieuwsredactie dit ook zo plaatsen? Hoe zou een communicatieprofessional hiermee omgaan? Wat wil ik bereiken met het posten?